Yum Hoàng đế Bảo

**Phần mở đầu**

Trong trang sử hào hùng của triều Nguyễn, Yum Hoàng đế Bảo nổi lên như một vị vua anh minh, tài giỏi. Người trị vì đất nước trong thời kỳ sóng gió, khi phương Tây đang bành trướng và các thế lực nội bộ đấu đá gay gắt. Bài viết này sẽ tập trung khám phá cuộc đời, sự nghiệp và di sản của Yum Hoàng đế Bảo.

**1. Thân thế và xuất thân**

Yum Hoàng đế Bảo, có tên húy là Nguyễn Phúc Bảo Long, sinh ngày 20 tháng 3 năm 1889, tại Kinh thành Huế. Người là con trai thứ tư của vua Dục Đức và phi Vĩnh San. Ngay từ khi còn nhỏ, Bảo Long đã thể hiện trí thông minh vượt trội và lòng ham học hỏi. Người có sở trường về văn chương, thư pháp và đặc biệt là lịch sử.

**2. Vua cha băng hà và lên ngôi**

Năm 1885, vua Dục Đức băng hà đột ngột. Thái tử Hiệp Hòa lên ngôi nhưng chỉ sau hơn 3 tháng thì bị phế truất bởi Tôn Thất Thuyết. Nguyễn Phúc Bảo Long khi đó mới 6 tuổi, được tôn làm vua với tôn hiệu là Đồng Khánh.

**3. Triều đại Đồng Khánh**

Dưới sự nhiếp chính của Tôn Thất Thuyết, vua Đồng Khánh ban hành một loạt cải cách tiến bộ. Người chú trọng đến giáo dục, thành lập các trường học mới và cử du học sinh sang phương Tây. Vua cũng tích cực cải tổ hành chính, xây dựng quân đội và đẩy mạnh ngoại giao.

Trong thời gian tại vị, vua Đồng Khánh phải đối mặt với nhiều thách thức. Đế quốc Pháp đang tiến hành xâm lược nước ta, gây ra nhiều cuộc chiến tranh khốc liệt. Tình hình nội bộ cũng phức tạp, với các thế lực cát cứ và phe phái đấu đá nhau.

**4. Sự nghiệp văn học**

Bên cạnh các hoạt động chính trị, vua Đồng Khánh còn là một nhà thơ và nhà văn nổi tiếng. Người đã sáng tác nhiều tác phẩm xuất sắc, trong đó có những bài thơ chữ Hán, chữ Nôm và cả truyện thơ Nôm. Những tác phẩm của vua Đồng Khánh thể hiện tài năng văn chương lỗi lạc và tình yêu nước sâu sắc.

**5. Băng hà và di sản**

Vua Đồng Khánh băng hà đột ngột vào ngày 23 tháng 1 năm 1889, tại điện Kiến Trung, hưởng dương 20 tuổi. Người không có con nối dõi, ngôi vua được truyền cho người em họ là Nguyễn Phúc Bửu Lân, tức vua Thành Thái.

Dù thời gian trị vì ngắn ngủi, nhưng Yum Hoàng đế Bảo đã để lại nhiều dấu ấn trong lịch sử Việt Nam. Người được xem là vị vua anh minh, có công lao trong việc cải cách đất nước và bảo vệ nền độc lập dân tộc. Những tác phẩm văn học của vua cũng được lưu truyền đến ngày nay, góp phần làm phong phú nền văn học nước nhà.